Genital herpes 'Herpes simplex' adlı bir virüsten kaynaklanır. Virüs ile enfekte olan insanların çoğu herhangi bir semptom göstermez.
Herpes simplex virüsünün (HSV) iki ana tipi vardır: HSV-1 ve HSV-2. HSV-1 enfeksiyonu çoğunlukla yüz bölgesinde uçukların ortaya çıkmasına yol açar (buna karşın kimi zaman genital herpese de sebep olabilmektedir).
Genital herpesin semptomları genital organlarınızda uçuk (kabarcık
kızarıklık
ağrı
kaşıntı) çıkmasına benzer. Semptomların ilk ortaya çıkışının ardından
yeni semptomlar ortaya çıkabilir
ya da diğer adıyla "reküranslar" oluşabilir.
Genital herpes virüsü ile enfekte olan bir kişi için kesin tedavi olmamasına rağmen
ilaç tedavisi yoluyla semptomlar kontrol altında tutulabilir ve cinsel aktivitenin daha güvenli yapılmasıyla (kondom kullanılarak) enfeksiyonun eşlere bulaşma riski azaltılabilir.
Durumu kontrol altına alabilmeniz için yapılabilecek çok şey vardır. Öncelikle genital herpesi öğrenmekle başlayabilirsiniz.
Belirtileri :
Genital herpesin semptomları büyük değişiklikler gösterir. Herkesin deneyimi birbirinden farklıdır.
En sık görülen semptomlar arasında:
Genital bölgede (ve muhtemelen kaba et
sırt altı bölge ve kalçada) kaşıntı ya da ağrı
Genital bölgede ortaya çıkan
soyulan ve daha sonra kabuk bağlayan kabarcıklar
Kaba et
kalça ve kasık bölgesinde kabarcık ve uçuklar
Muhtemelen baş ağrısı
bitkinlik ve adale ağrıları
Daha az yaygın olmakla beraber
genital herpes ateşe de yol açabilir
Herpesim var
şimdi ne olacak?
Herpes virüsü ile bir kez enfekte olduğunuzda
bu virüs ömrünüzün geri kalan kısmında vücudunuzda kalır. Virüs ilk ortaya çıktıktan sonra
tekrar kendini gösterene kadar (ki buna 'rekürans' denmektedir) omurga tabanındaki sinirlerde pasif formda kalır.
Semptomlarla karşılaşan insanların çoğunda virüs birden fazla ortaya çıkar
uçuklar genellikle vücudun aynı bölgesinde ya da yakınında tekrar görülür. Çoğu vakada
bu tekrarlar ilk ortaya çıktığında olduğundan daha az şiddetlidir ve daha kısa sürer.
Reküransların (Tekrarlayan Atakların) Önlenmesi
Kimi insanlarda kabarcıklar görülmeden önce belli uyarı semptomları meydana gelebilir. Bu döneme "prodrom" adı verilir. Virüsün ortaya çıkacağının habercisi olan aşağıdaki uyarı semptomlarına dikkat ediniz:
Etkilenen bölgede kaşıntı
yanma ya da karıncalanma
Baş ağrısı
Bitkinlik
Nezleye benzeyen semptomlar: ağrı ve sızılar
genel rahatsızlık hissi.
Virüsün yeniden ortaya çıkacağına yönelik ilk işaretler görüldüğünde antiviral ilaç tedavisi görmeniz önemlidir. Çünkü
ilaçlar ne kadar erken kullanılırsa o kadar etkili olur. Bir reküransın erken tedavisi ağrılı kabarcıkların gelişmeme olasılığını bile artırabilir.
İnsanların yaklaşık üçte biri daha şiddetli veya daha sık reküranslardan yakınmakta ya da reküransları özellikle can sıkıcı bulmaktadır. Bu bireyler supresif (baskılayıcı) tedavi ile - yani
düşük dozda antiviral ilaçlarla yapılan sürekli günlük tedavi - tedavi edilebilir. Supresif tedavi reküransların %80-90'ını önleyebilir.
Tetikleyici Etmenler
Belli tetikleyici etmenler
tekrarlayan atakları başlatabilir. Atak yaşayan insanlar aşağıdaki etmenlerin tetikleyici olabileceğini bildirmişlerdir:
Stres
Diğer hastalık
yaralanmalar ya da ameliyatlar
Menstruasyon gibi hormonal değişimler
Deride iritasyon (cinsel ilişki sırasında meydana gelen sürtünme dahil)
Sağlığınıza genel anlamda dikkat ederek bu durum üzerinde belli bir kontrol sahibi olabilirsiniz. Uygun beslenme düzeni
yeterli uyku
yeterli hijyen koşulları ve istirahat reküran ataklara karşı daha dayanıklı olmanızı sağlar.
Gebelikte ve herpes
Genital herpes çocuk sahibi olma yeteneğinizi etkilemez. Fakat
HSV'nin çocuğunuza geçme olasılığı bir endişe kaynağı olabilir. Eğer siz ya da eşiniz HSV-2 ile enfekte ise ve bebek bekliyor ya da bir çocuk sahibi olmayı düşünüyorsanız
doktorunuzla konuşmalısınız.
Genital herpesin bir bebekte görülmesinin çok nadir bir durum olduğunu unutmayınız. Genital herpes
ABD'de dünyaya gelen 2
000 bebekten sadece bir tanesini etkilemektedir - buna karşın beş hamile kadından biri genital herpese sebep olan virüs ile enfekte olabilmektedir.
Türkiye'de taşıyıcılık %5 oranındadır ve her 20 hamilelikten 1'inde genital herpes görülme riski mevcuttur.
Virüs bebek ana rahmindeyken çok nadiren bebeğe geçmektedir. Büyük tehlike doğum sırasında ortaya çıkmaktadır. Bebek doğum kanalındaki uçuk yaralarına temas etmek suretiyle enfekte olabilmektedir.
Eğer hamile kalmadan önce genital herpese yakalandıysanız:
Virüsün bebeğinize geçme riski çok düşüktür - yüzde 3'ten daha azdır.
Kanınızda bulunan antikorlar bebeğinizin virüse karşı direnç göstermesine yardımcı olur.
Bebek bekliyorsanız ve genital herpes geçmişiniz varsa
durumun izlenebilmesi için doktorunuzu durumdan haberdar ediniz.
Eğer virüs ilk kez hamilelik sırasında ortaya çıktıysa:
Herpes virüsü ile hamilelik sırasında enfekte olunduğunda virüsün çocuğa geçme riski daha yüksektir.
Bebeğinize geçme riski tıbbi izleme prosedürleri (örneğin
uçuk yaralarının bulunup bulunmadığının kontrol edilmesi gibi) ve gerekirse uygun tedavi adımları ile azaltılabilir. Bu nedenle eğer hamileyseniz ve HSV ile enfekte olduğunuzu henüz anladıysanız doktorunuza derhal bilgi veriniz.
Eğer eşinizin genital herpes tanısı henüz yeni konulduysa
sizde virüs ile enfekte olabilir ve bebeğinize geçirebilirsiniz. Aynı şekilde
durumu konuşmak ve yapacaklarınız konusunda uzlaşmaya varmak için vakit geçirmeden doktorunuzla görüşünüz.
Hamilelik döneminde antiviral ilaç tedavisi bir rutin olmamakla beraber bazen gerek duyulabilir. Doktorunuz sizin ve bebeğiniz için en iyi yaklaşım hakkında bilgi verecek ve öneride bulunacaktır