İngilizlerin Tartıştığı Mektup Osmanlı Arşivinden Çıktı..

3. Murat'ın mektubunda. "Osmanlı padişahları ile dostluk edenler nasıl saygı görüp himaye edilmişlerse İngiltere kraliçesine de o şekilde muamele edilecek." deniyor. İngiliz bir parlamenterin 'Osmanlı'nın İngilizlere yaptığı yardım tarih kitaplarına girsin' teklifi üzerine Ada'da tartışmaya yol açan mektup, Osmanlı arşivinden çıktı.


İspanyol donanmasından korkan İngiltere Kraliçesi Elizabeth'in Osmanlı sultanından yardım isteğinde bulunduğuna ilişkin mektup ortaya çıkarılınca geçtiğimiz haftalarda İngiltere Eşitlik ve İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Trevor Philips, bu bilginin resmi tarihlerine eklenmesi gerektiğini öne sürmüştü. Birçok İngiliz gazetesi öneriyi tartışmaya açtı. Bunun üzerine Başbakanlık, mektubu Osmanlı Arşivleri'nden araştırttı.

Devlet Arşivleri Genel Müdürü Doç. Dr. Yusuf Sarınay'ın talimatıyla Sultan 3. Murat'ın, Kraliçe Elizabeth'e yazdığı bir mektup bulundu ve çevirisi yapıldı. 3. Murat'ın İngiltere'ye gönderdiği mektupta, "Eskiden Osmanlı padişahları ile dostluk edenler nasıl saygı görüp himaye edilmişlerse İngiltere kraliçesine de o şekilde muamele edilecek." deniliyor. Elizabeth'in elçisi vasıtasıyla ilettiği donanmaya dair isteğin anlaşıldığını belirten 3. Murat yazdığı mektupta ilkbaharda büyük bir donanmanın çıkartılacağını iletiyor. Sultan Murat İngiltere'nin dostluğunun devam etmesi halinde Osmanlı Devleti'nin himayesinin de sürekli olacağını vurguluyor.

1580 ve 1590'lı yıllarda İngiltere ile İspanya arasında soğuk rüzgârlar esiyordu. Osmanlı Akdeniz politikası gereği İspanyolların karşısında, İngilizlerin de yanındaydı. Katoliklere karşı Protestanlığı öne çıkarma politikası izleyen Osmanlı o günlerde en güçlü dönemlerini yaşıyordu.

Elizabeth'le Osmanlı Sultanı 3. Murat arasındaki yazışmalar başladı. Şu ana kadar Osmanlı Arşivleri'nin çıkarttığı belgeler arasında 3. Murat ve Elizabeth arasında sadece 25 Ekim 1593'e ait bir mektup bulunuyor. Elizabeth, Sultan Murat'a hitaben yazdığı mektupta, İspanya kralının dinî muhalefet ve kadîm düşmanlıkla karadan ve denizden ülkelerine saldırdığından söz ediliyor. Elizabeth mektubunda ayrıca İspanyolların, İslam memleketlerinde ticaret yapan tüccarlara zarar vererek Osmanlı ülkesine gidip gelen gemilerin yollarını kestiğini iddia ediyor. Kendilerinin İspanya'da esir olan Müslümanların çoğunu para karşılığında kurtarmaya çalıştığını, bu hizmet ve dostluklarına mukabil, Osmanlı ülkesindeki İngiliz tüccarlarına saygı gösterilerek emniyet içinde ticaret yapmalarının sağlanmasını talep ediyor.

Sultan Üçüncü Murat'ın Elizabeth'e yazdığı cevabî mektupta şu ifadeler yer alıyor: "İki ülke arasındaki dostluk ve ahitname-i hümâyûn gereğince dost ve düşmana karşı birlikte hareket edilecek. Ahitname şartlarına uyulduğu takdirde İngiliz tüccarlarına kimsenin zulüm etmek ihtimali olmaz. Eskiden Osmanlı padişahları ile dostluk edenler nasıl saygı görüp himaye edilmişlerse size de o şekilde muamele edilecek. İspanya'da esir olan Müslümanların İngiltere tarafından kurtarılması sadakat ve bağlılığınızın göstergesi. Elçinizle göndermiş olduğunuz mektubunuzda Osmanlı donanmasına ilişkin söyledikleriniz hususunda hepsiyle ilgili malumum olmuştur. İlkbaharda büyük bir donanma gönderilmesi kararlaştırıldı. Allah'ü Teala donanmayı zafere ulaştırsın