ORUÇ ' UN TANIMI

Oruc" (savm) lügatte, kisinin kendini belli bir seyden tutup geri
dönmesidir. Meselâ bir kisi kunusmaktan veya yemekten kendini tutarsa
yani konusmaz veya yemezse; lügat acisindan kendisine oruclu denir.
Orucun lügat anlamdaki örnek olarak su âyet-i kerimeyi gösterebiliriz:

"Ye, iç. Gözün aydin olsun! Eger insanlardan birini görürsen de ki:
Ben, çok merhametli olan Allah'a oruç adadim; artik bugün hiçbir
insanla konusmayacagim." (Meryem: 26)

Görüldügü gibi bu âyet-i kerimede gecen „oruc" sözcügü, susmak ve konusmamak anlaminda kullanilmistir.

„ORUC": Niyetlenip tan yeri agarmaya basladigi zamandan tâ aksam günesi
batincaya kadar hicbir sey yememek, icmememek ve cinsi münasebette
bulunmamak demektir.
Orucun Farziyeti ve Hikmetleri: Islâm'in bes sartlarindan biriside
oructur. Ramazan orucu, tutmaya gücü yeten her mükellefe farz-i ayn
olan bir oructur. Hicretten bir bucuk yil sonra, Saban ayinin onuncu
günü farz kilinmistir. Farzliligin delili: Kitap, Sünnet ve Icmâ ile
sabittir:
" Ey iman edenler! Oruç sizden önce gelip geçmis ümmetlere farz
kilindigi gibi size de farz kilindi. Umulur ki korunursunuz." (Bakara:
183)

Sünnetteki delil ise su hadis-i seriftir:

„14 - Abdullah Ibnu Ömer Ibni'l-Hattâb (radiyallahu anh)'in anlattigina
göre, bir adam kendisine: Gazveye çikmiyor musun?" diye sorar. Abdullah
su cevabi verir: "Ben Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm)'i isittim,
söyle buyurmustu: "Islâm bes esas üzerine bina edilmistir: Allah'tan
baska ilâh olmadigina ve Muhammed'in O'nun kulu ve elçisi olduguna
sehâdet etmek, namaz kilmak, oruç tutmak, Kâbe'ye haccetmek, Ramazan
orucu tutmak". (Buhari)

Oruc zorunlu kilinmadan önce Hz. Muhammed 'in (S.A.V.) Medine'de
müslümanlara, yahudilerin yaptiklari gibi, yilda bir kez sâdece Asurâ
gününde oruc tutmalarini buyurdugu bilinmektedir. Yahudiler ve
hiristiyanlar da yilin belli günlerinde belli nesneleri yememek yoluyla
bir cesit oruc (perhiz) tutarlar. (bk. Bakara: 183). Yahudiler ve
hiristiyanlar bu farzi yerine getirmemisler, degistirmisler ve
bozmuslardir. Oruc'un ilk kurallari Bakara suresinin 184 -187.
ayetlerinde bildirilmistir.*

„184. Sayili günlerde olmak üzere (oruç size farz kilindi). Sizden her
kim hasta yahut yolcu olursa (tutamadigi günler kadar) diger günlerde
kaza eder. (Ihtiyarlik veya sifa umudu kalmamis hastalik gibi devamli
mazereti olup da) oruç tutmaya güçleri yetmeyenlere bir fakir doyumu
kadar fidye gerekir. Bununla beraber kim gönüllü olarak hayir yaparsa,
bu kendisi için daha iyidir. Eger bilirseniz (güçlügüne ragmen) oruç
tutmaniz sizin için daha hayirlidir.

185. Ramazan ayi, insanlara yol gösterici, dogrunun ve dogruyu egriden
ayirmanin açik delilleri olarak Kur'an'in indirildigi aydir. Öyle ise
sizden ramazan ayini idrak edenler onda oruç tutsun. Kim o anda hasta
veya yolcu olursa (tutamadigi günler sayisinca) baska günlerde kaza
etsin. Allah sizin için kolaylik ister, zorluk istemez. Bütün bunlar,
sayiyi tamamlamaniz ve size dogru yolu göstermesine karsilik, Allah'i
tazim etmeniz, sükretmeniz içindir. 186. Kullarim sana, beni sordugunda
(söyle onlara): Ben çok yakinim. Bana dua ettigi vakit dua edenin
dilegine karsilik veririm. O halde (kullarim da) benim davetime
uysunlar ve bana inansinlar ki dogru yolu bulalar.

187. Oruç gecesinde kadinlariniza yaklasmak size helâl kilindi. Onlar
sizin için birer elbise, siz de onlar için birer elbisesiniz. Allah
sizin kendinize kötülük ettiginizi bildi ve tevbenizi kabul edip sizi
bagisladi. Artik (ramazan gecelerinde) onlara yaklasin ve Allah'in
sizin için takdir ettiklerini isteyin. Sabahin beyaz ipligi
(aydinligi), siyah ipliginden (karanligindan) ayirt edilinceye kadar
yeyin, için, sonra aksama kadar orucu tamamlayin. Mescitlerde ibadete
çekilmis oldugunuz zamanlarda kadinlarla birlesmeyin. Bunlar Allah'in
koydugu sinirlardir. Sakin bu sinirlara yaklasmayin. Iste böylece Allah
âyetlerini insanlara açiklar. Umulur ki korunurlar." (hep Buhari)