sitekurucusu
Admin
Mesaj Sayısı : 23648
Doğum tarihi : 01/04/65
Kayıt tarihi : 17/02/08
Yaş : 59
Nerden : insanligin oldugu yerden
 |  Konu: 25 kasim tarihte bugun  Çarş. Kas. 26, 2008 6:26 pm | |
| Tarihte bugün: 25 Kasım
Orhun Yazıtları, Kopenhag Üniversitesi Profesörü Thomsen tarafından 1893'de okundu.
Orhun
Yazıtları, Göktürk İmparatorluğu'nun en ünlü hükümdarı Bilge Kağan
devrinden kalma altı dikilitaştır. Moğolistan'ın kuzeyinde, Baykal
Gölü'nün güneyinde, Orhun Irmağı vadisindeki Kocho Saydam Gölü
yakınlarındadır.
Kültigin ve Bilge Kağan yazıtları, Kocho
Tsaydam bölgesindeki Orhun Irmağı civarında, Bilge Tonyukuk yazıtları
ise yaklaşık 360 kilometre uzakta, Tola Irmağı'nın yukarı yatağındaki
Bayn Tsokto bölgesindedir.
Orhun Irmağı civarında olmamasına
rağmen Bilge Tonyukuk yazıtlarının da Orhun yazıtlarıyla birlikte
düşünülmesi, anılması Kültigin ve Bilge Kağan yazıtları ile aynı döneme
ait olması ve aynı konuları içermesindendir.
Yazıtlar Türk
dili, tarihi, edebiyatı, sanatı, töresi hakkında önemli bilgiler verir.
Türk ve Türkçe adı, ilk kez Doğu Göktürkler dönemine ait bu yazıtlarda
geçer.
Yazıtların özellikle üçü çok önemlidir. İki taştan
oluşan Tonyukuk 716, Kültigin 732, Bilge Kağan 735 yılında dikilmiştir.
Kültigin yazıtı, Bilge Kağan'ın ağzından yazılmıştır. Kültigin, Bilge
Kağan'ın kardeşi, ihtiyar Tonyukuk ise veziridir.
Anıtların
olduğu yerde yalnızca dikilitaşlar değil, yüzlerce heykel, şehir
harabeleri, taş yollar, su kanalları, koç ve kaplumbağa heykelleri ile
sunak taşları da vardır.
Orhun Yazıtları'nı 1889'da Rus tarihçi
Yardintsev buldu. 1890'da Fin, 1891'de de bir Rus heyeti incelemeler
yaptı. Ancak bu heyetler yazıları çözemedi. 1893'de Danimarkalı bilgin
Vilhelm Thomsen, yazıtları okumayı başardı.
Alfabe, dördü
sesli, dördü sessiz harften oluşuyordu. Harfler birbirine
birleştirilmiyor, kelimeler de iki nokta üst üste konularak
ayrılıyordu. Orhun Yazıtları'nda yazılar yukarıdan aşağıya yazılmış ve
sağdan sola doğru istiflenmişti.
Başka neler oldu:
1560: Venedikli amiral Andrea Dorya öldü.
1925: Şapka giyilmesi konusundaki kanun, TBMM'de kabul edildi. Kanun, 28 kasımda yürürlüğe girdi.
1934: İsmet Paşa, 'İnönü' soyadını aldı.
1945: Bestekar Lemi Atlı, 76 yaşında İstanbul'da öldü.
1955: 1954'de geçirdiği büyük yangın felaketinden sonra onarımına başlanan Kapalıçarşı, yeniden hizmete açıldı.
1958: Ahmet Adnan Saygun'un bestelediği Yunus Emre Oratoryosu, BM'nin yeni çalışma dönemi dolayısıyla New York'ta seslendirildi.
1967: ABD
Başkanı Johnson'un Kıbrıs Özel Temsilcisi Cyrus Vance, Atina'nın
önerilerini Ankara'ya getirdi. NATO Genel Sekreteri Brosio da
arabuluculuk için Ankara'ya geldi. BM Güvenlik Konseyi, savaştan
kaçınılması çağrısı yaptı.
1973: Yunanistan'daki ayaklanmalar sonunda Başbakan Georgios Papadopulos, cunta tarafından devrildi.
1979: Abdi İpekçi'nin katlinden sanık Mehmet Ali Ağca, Kartal Maltepe Askeri Ceza ve Tutukevi'nden kaçtı.
1998: 55'inci
Hükümet, gensoru ile düşürüldü. Devlet Bakanı Güneş Taner'in bakanlık
görevi sona erdi. Başbakan Mesut Yılmaz, istifasını Cumhurbaşkanı
Süleyman Demirel'e sundu.
1999: Yargıtay Dokuzuncu Ceza Dairesi, Abdullah Öcalan hakkında verilen ölüm cezasını onadı.
| |
|
Portal 