Tarihte bugün: 8 subat

Arap ulusunun tek bir sosyalist devlette birleşmesini amaçlayan Baas Partisi'nin programı "birlik, özgürlük ve sosyalizm"in gerçekleştirilmesi üzerine kuruldu.

1953'te Michael Eflak'ın Arap Diriliş Partisi ile Ekrem el-Havrani'nin Arap Sosyalist Partisi'nin birleşmeleriyle kurulan Baas'ın (Arap Sosyalist Diriliş Partisi de denir) adı "diriliş" anlamına gelir.

İlk kongresi 1947'de Şam'da yapılan Baas, kısa süre içinde Arap ülkelerinin büyük bölümünde ve öbür ülkelerdeki Arap toplulukları arasında örgütlendi. Daha tutucu ve ulusçu olan askerî kanadı, 1968'de Irak'ta, 1970'de Suriye'de iktidarı ele geçirdi. Baas, Suriye'de 1991'de yapılan seçimleri de kazanarak iktidarını sürdürürken, Irak'ta da Baas'ın iktidara gelişinin 24. yıldönümü kutlandı (17 Temmuz 1992).

Baas Hareketi [değiştir]Baas Arap dilinde yeniden diriliş anlamına gelmektedir. 1940 yılında Suriye'de kurulan bu hareketin ilk teorisyenleri Ekrem Havrani ile Michel Eflak'tır (Eflak, Suriyeli bir Hıristiyan ve bu ideolojinin efsanevi lideridir). Baas ideolojisi, amaç olarak Ortadoğu'da tek bir Arap devleti kurulmasını benimsemiştir.

Partinin sloganı Birlik, özgürlük ve sosyalizm idi. Parti ideolojisi Parti birliğine ve dış baskılara karşı durmaya dayanıyordu. Baas hareketi Suriye'de ortaya çıkmışsa da, Irak'ta da taraftar bulmuştur. Baas Partisi Suriye ve Irak'ta yaptıkları devrimlerle iktidarı ele geçirmişlerdir. Saddam Hüseyin ve Hafız Esad Baas akımının son temsilcileridir.

Temmuz 1979'da Saddam Hüseyin, Hasan El Bekir 'in yerine devlet başkanı oldu.

Ortadoğu'yu etkileyen bir diğer önemli gelişme de, 1979 yılında İran'da yaşanan İslam Devrimi oldu.1975'te Kürt sorununu çözmek için İran'a bazı ödünler veren Irak 1979'da bu ülkede yaşanan rejim değişikliğinden yararlanarak İran'a savaş açtı.

Her iki ülkeye de insani ve ekonomik olarak büyük kayıplar verdiren İran-Irak Savaşı 1988'de imzalanan ateşkes antlaşmasıyla sona erdi.

II. Dünya Savaşı'ndan sonra başlayan Soğuk Savaş tüm dünyayı iki kampa ayırmıştı. 1980'li yıllar Sovyetler'in çözülme sürecine girmesine ve Soğuk Savaşın sonuçlanmasına sahne oldu. İki kutuplu bir dünyadan tek kutuplu bir dünyaya doğru etkinlik haritası tekrar çizilmeye başlanması, Ortadoğu'ya da yansıdı.

Irak, Ağustos 1990'da petrol üretim kotalarını aşmak ve tartışmalı bölgelerden petrol çıkarmakla suçladığı komşusu Kuveyt'i işgal ederek 19. ili olarak topraklarına kattığını ilan etti. Saddam Hüseyin'in uzlaşmaz tutumu karşısında BM'ye üye çeşitli ülkeler ABD öncülüğünde Suudi Arabistan'a askeri yığınak yapmaya başladı.

BM Güvenlik Konseyi Irak'a 15 Ocak 1991'e değin Kuveyt'ten çekilmesi için son bir uyarıda bulundu.17 Ocak 1991'de başlayan ve Körfez Savaşı olarak bilinen Çöl Fırtınası Harekatı sonunda 27 Şubat 1991'de Kuveyt kurtarıldı.

28 Şubat'taki ateşkesin ardından kuzeydeki Kürtler ve güneydeki Şiiler arasında başlayan ayaklanmalar Irak kuvvetlerince acımasızca bastırıldı. Milyonun üzerinde Iraklı Kürt Türkiye ve İran'a sığındı. Bunun üzerine müttefik kuvvetler 36. paralelin kuzeyi ve 32. paralelin güneyindeki bölgeleri Irak uçuşlarına yasakladılar.

ABD yönetimindeki müttefik kuvvetler 1993,1996,1998 ve 2001 yıllarında Irak'a karşı hava saldırıları düzenledi. Körfez Savaşı'ndan sonra uygulamaya konan BM ambargosu 1996 yılında başlayan Gıda Karşılığı Petrol programıyla yumuşatıldı.

Başka neler oldu:

1921 - Antep' e, TBMM tarafından "Gazi" unvanı verildi.
1922 - ABD başkanı Warren G. Harding ilk radyoyu Beyaz Saray' da tanıttı.
1935 - Milletvekili seçimlerinde Türk kadını ilk kez seçme seçilme hakkını kullandı. Meclise 18 kadın milletvekili girdi.
1951 - Atatürk' ün manevi kızı ve Türkiye' nin ilk kadın pilotu Sabiha Gökçen pilot olarak Kore Savaşı' na katılmak için başvurdu.
1963 - ABD vatandaşlarının Küba ile seyahat, finansal ve ticari amaçlı her türlü ilişkisi John F. Kennedy yönetimince yasaklandı.
1974 - Amerikan uzay istasyonu Skylab uzayda 84 gün geçirdikten sonra dünyaya döndü.
1974 - Yukarı Volta' da askeri darbe oldu.
1984 - Kış Olimpiyatları Saraybosna' da başladı.
2005 - İsrail başbakanı Ariel Sharon ve Filistin lideri Mahmud Abbas arasında Mısır' da imzalanan bir antlaşma ile ateşkes sağlandı.

Bugün doğanlar

1834 - Dimitri Mendeleyev, Rus kimyacı
1828 - Jules Verne, Fransız yazar
1932 - John Williams, ABD'li besteci
1941 - Nick Nolte, ABD'li artist
1957 - Mehmet Ali Erbil, Türk oyuncu ve şovmen

Bugün ölenler

1640 - IV. Murat, Osmanlı padişahı
1954 - Abidin Daver, Türk gazeteci yazar
1999 - Iris Murdoch, İrlandalı yazar, filozof
2004 - Cem Karaca, Türk Pop Müziği sanatçısı