Sizlere uzunca bir yazı dizisi halinde Maya kültürü hakkında kendi görüşlerimi aktarmayı düşünüyorum. Bu bakımdan yazılarımı numaralamayı uygun buldum. İlk iki resim "Hitit Güneşi" ve "Maya-Aztek" simgeleri ile ilgili.
İki adet boğa boynuzu üzerinde duran Hitit Güneşi ve güneş ile bütünleşmiş üç adet damga. Bunlardan birini ayırıp altta ayrıca belirttim. Bu damganın anlamını şöyle açıklıyorum:
“Hitit halkının üzerinde duran ve onları yöneten tanrısal özelliklere sahip 3 adet yönetici”
İki adet boynuz Hitit halkını ifade ediyor. Üç yönetici ise tanrılaşmış Hitit krallarıdır. Tanrının simgesi olan güneş daire ile, yönetici krallar artı işareti ile belirtilmiştir. Bu bronz eser yürüyen ordunun en önünde bir sopaya takılı olarak sancak şeklinde taşındığı ve tüm Hitit milletinin simgesi olduğu görüşü ileri sürülmüştür. (Bkz. Hitit Güneşi adlı kitap. Yazarı Sedat Alp, TÜBİTAK yayınları, 2002)
İkinci resimde ise yeni dünya kültürlerindeki güneş simgelerinden bazılarını sunuyorum. Kuzey Amerikanın orta bölgelerine yerleşmiş olan Oklahoma yerlilerine ait bir takı yukarıda görülüyor. Midye kabuğu üzerine oyulmuş olan bu simge açıkça Tengri damgasıdır. Merkezde tanrısal özellikleri olan yöneticinin yüzü dört bir yanda
çizilmiştir. Bununla belki de “Tanrının varlığı evrenin her yerindedir” mesajı verilmek istenmektedir.
Tengri damgasını orta Amerika bölgesinde de bulmaktayız. Meksika’nın Veracruz bölgesinde Maya'lardan ve Aztek'lerden önce ileri bir kültür oluşturmuş olan Olmek halkının da bir damga yazısına sahip olduğu çok yakın tarihe kadar bilinmiyordu. Yeni bulunmuş ve taşa kazınmış bir yazıtta 62 farklı damgadan oluşan resimsel (semiotik) bir yazı ortaya çıkarılmıştır (Bkz. Science dergisi, Cilt 313, 15 Eylül 2006.). Bu yazıya ait iki damgayı yukarıda gösteriyorum. Her ikisinin ne derece birbirlerini andırdıkları ve benzedikleri ortadadır.
ABD’nin güney bölgesi olan New Mexico (Yeni Meksiko) eyaletine zamanında gelip yerleşmiş olan Navajo yerlilerine ait bir resimde aynı damganın merkezde yer aldığını ve insanların onun çevresine toplandıklarını görmekteyiz.
Sağ alt köşede ise güney ve orta Amerika bölgelerinde uzun yüzyıllar boyu ileri bir kültür oluşturmuş olan Maya ve Aztek tanrısı Quetzalcoatl’ya ait bir damga görüyoruz.
Bu tanrının adını “Kutsalkatlı” olarak okuyabiliriz. Öyle okunduğunda Türkçe anlamlı Kutsal-Katlı yani Tengri olduğu anlaşılmaktadır. Damgası da zaten bu görüşe onay vermektedir. Maya-Aztek kültüründe birçok tanrı vardı. Bazılarının adını Türkçe olarak anlamlı bulmaktayım. İspanyol rahipler tarafından kayıt altına alınmış Maya- Aztek isimlerinde Türkçe sesler vardır.
Örneğin “ç” sesini veren bir harf İspanyol abecesinde bulunmadığı için Ç yerine X harfini kullandılar. Şu halde her X gördüğümüzde Ç olarak okuyalım. Ayrıca “ı” harfi de olmadığından yerine “i” harfini kullandılar.
Xiuhtecuhtli: ateş ve zaman tanrısıdır. Yani çifte bir göreve sahiptir. Şu halde Çifte-Kutlu olarak okunabilir. Xiuhte = Çifte ve Cuhtli = Kutlu olmaktadır. Eşitliğin bire bir olması beklenemez. Çünkü iki toplum ayrılalı yaklaşık 3,000 yıl gibi uzun bir zaman süresi geçmiştir.
aaacatlipoca: Orta Amerika tanrılarının belki de en önemlisi. aaacatli = aaakatlı, Poca = Bora. Burada kast edilen hızlı hareket eden rüzgar olmaktadır. aaa = hızlı, Katlı = Kat eden (harekete eden) ve B den P ye dönüşümle Bora sözü “poca” şeklini almış olabilir. Nitekim, aaakatlıbora rüzgar tanrısıdır.
Chac: Yani "Çak" Mayaların yıldırım ve şimşek tanrısıdır. Çak şeklinde okunan bu sözcük halen bile dilimizde “Şimşek çaktı” şeklinde varlığını sürdürmektedir.
Kinich Ahau: Maya güneş tanrısıdır. Kinich veya Küniş aslen Türkçe “Güneş” sözünden türemiştir. Eski Türk inancında “Künhan” Güneş-Han adı kutsal güneşe verilen isimlerden biridir. Ahau ile Han sözlerinin yakınlığı bu görüşü desteklemektedir.
Xochiquetzal: Güzellik ve çiçek tanrıçası idi. Burada quetzal sözünün kutsal olduğunu gördük. Fakat Xochi nasıl okunmalı? Xochi = Çoh yani “çok” olabilir. Bu durumda “Çokkutsal” adı ortaya çıkmış olur.
Bu örnekleri çoğaltabiliriz. Yeni örnekleri bir sonraki yazımda sunacağım. Ancak, şu gerçek ile karşı karşıya bulunmaktayız:
Kuzey ve Orta Amerika yerli diye bilinen kültürler Asya kökenli olup Bering boğazı üzerinden yeni dünyaya göç etmişlerdir. Asya'dan çıkan ve Anadolu'ya yerleşen bir diğer kol Hurri, Hitit ve Sümer halklarıdır
Portal 
Konu: Asya'dan Anadolu ve Amerika'ya 
Paz Mart 30, 2008 4:12 pm
