Yeni Göc Yasasinda Önemli degisiklik
Yeni Göç yasası'ndaki önemli değişiklikler
Almanya’ya bu yasa çerçevesinde uzman ve kalifiye işçi alımı olacaktır. Bu nedenle genelde Almanya’ya herkesin gelmesi söz konusu değildir. Türkiye ve Almanya’daki insanlarımız arasında yanlış anlaşılan bu duruma dikkat çekeriz.
1) Kalifiye ve uzman işçi alımı
Almanya’ya bu yasa çerçevesinde uzman ve kalifiye işçi alımı olacaktır. Bu nedenle genelde Almanya’ya herkesin gelmesi söz konusu değildir. Türkiye ve Almanya’daki insanlarımız arasında yanlış anlaşılan bu duruma dikkat çekeriz. Bundan bir süre önce başlayan bilgisayar uzmanlarının alımı sürecek, bunlara diğer meslek grupları da eklenecektir. Bu alımın nasıl olacağı daha sonra çıkartılacak yönetmeliklerle belirlenecektir. Ancak, Almanya’nın yeniden dışardan eleman getirmek isteyeceği istihdam alanlarında T.C. vatandaşlarının belirli bir önceliği olabilecektir (Türkiye-Ortak Pazar Ortaklık Konseyi’nin 1/80 kararının 8/1 maddesi).
2) Oturma izni statüleri
Yeni Oturma Yasası ile oturma izni türleri ikiye indirilmiştir.
a) Oturma İzni (Aufenthaltserlaubnis): Oturma izni statüsü bugüne kadarki süreli oturma izinlerini içermektedir. Bunlar aile birleşimi çerçevesinde gelenler, öğrenciler, insancıl nedenlerle burada olanlar, geçici işçiler gibi gruplardır (befristete Aufenthaltserlaubnis, Aufenthaltsbewilligung, Aufenthaltsbefugnis).
b) Yerleşme İzni (Niederlassungserlaubnis): Bugüne kadar süresiz oturma izni (unbefristete Aufenthaltserlaubnis) ve oturma hakkı (Aufenthaltsberechtigung) olan statüye denk gelmektedir. Süresiz oturma izni ya da oturma hakkı olanların yeni yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte herhangi bir işlem yapmalarına gerek yoktur, onların bu statüleri otomatik olarak Yerleşme İzni statüsünde devam edecektir.
c) Yeni yasa 1.1.2003 tarihinde yürürlüğe girecektir. Bu tarihten sonra Yerleşme İzni almak için, bugün Oturma Hakkı almada gerekli koşulların yanında basit Almanca yerine yeterli Almanca bilgisi ve Almanya’nın yasal ve toplumsal konumu ve yaşamıyla ilgili temel bilgilere sahip olması istenecektir. Yerleşme İzni almak için Almanya’da en az 5 yıldır oturma iznine sahip olmak yeterli olacaktır. Bilindiği üzere şu anda oturma hakkı almak için 8 yıllık oturum gerekiyor.
d) Süresiz oturma izni olanların da yeni yılın başından itibaren Yerleşme İznini almış sayılacağından, süresiz izni olmayanlardan koşulları yerine getirenlerin 31.12.2002 tarihine kadar başvuru yapmalarında yarar vardır. Zira bu tarihe kadar başvuruda bulunanlar, işlemler 2003 yılına sarksa da eski yasa kapsamında işlem göreceklerdir, yani basit Almanca yeterli olacak, Almanya’daki yaşamla ilgili bilgi aranmayacaktır. Süresiz oturma izni almak için hali hazırdaki yasada Alman vatandaşıyla evli olanların 3 yıl, diğer ülke vatandaşlarıyla evli olanların 5 yıldır burada yasal olarak ikamet etmeleri ve geçimlerini devletten yardım almadan sağlamaları gerekmektedir. Aile birleşimi dışında burada bulunanlar için süreler farklıdır.
3) Aile Birleşiminde Çocukların Almanya’ya Geliş Yaşı
Bu konuyu yasanın 32. maddesi düzenlemektedir. Bu konuda şu uygulamalar olacaktır:
a) Anne ya da babasından biri Alman vatandaşı olanların, anne ya da babasından biri Avrupa Birliğine üye bir ülkenin vatandaşı olanların, insancıl nedenlerle Almanya’ya gelenlerin, sığınma istekleri kabul edilmiş olanların çocukları ve anne ve babalarıyla birlikte ilk kez Almanya’ya gelecek çocuklar 18 yaşını doldurana dek Almanya’ya gelebilecektir.
b) 12 yaşını doldurmuş çocuklar, ancak anne ve babaları Almanya’da oturma ya da yerleşme iznine sahiplerse ve yeterli düzeyde Almanca biliyorlarsa, 18 yaşını doldurana kadar Almanya’ya başkaca bir koşul aranmaksızın gelme hakkına sahiptirler.
c) 12 yaşını doldurmamış çocuklar, anne ve babaları Almanya’da oturma ya da yerleşme iznine sahiplerse, Almanya’ya gelebileceklerdir.
d) 12 yaşını doldurmuş çocuklar, eğer yeterli Almanca bilmiyorlarsa, ailenin ve kendisinin durumu ele alınarak, uyum perspektifleri değerlendirilerek, basit Almanca bilgisiyle de 18 yaşını doldurana kadar gelebilme olanağı sağlanabilecektir. Bu konuda eyaletlerde farklı uygulamalar söz konusu olabilecektir.
e) Yasada bir geçici, ama önemli bir hüküm bulunmaktadır. 102. maddenin 3. fıkrası 1.1.2003 tarihinde önce Almanya’da yasal olarak ikamet eden anne-babaların bu tarihten önce doğan çocuklarının eski yasa kapsamında olduğunu belirtmektedir. Bunun anlamı, halen burada yaşayanların çocuklarını bugüne kadar olduğu gibi 16 yaşını doldurana kadar Almanya’ya getirmeleri olanaklıdır. Hatta geçici maddede, 18 yaşına kadar gelmesinin de yolu açık bırakılmıştır. Yukarıdaki b) maddesinde istenen koşullar yerine gelirse bu çocukların da 18 yaşını doldurana kadar gelmeleri mümkündür.
4) Çalışma İzni
Bu konuda uzun zamandan beri istenen ve aile birleşimi çerçevesinde Almanya’ya gelenlerin çalışabilme olanakları 29. maddenin 5. fıkrasında düzenlenmiştir. Bugüne kadar aile birleşimi çerçevesinde Almanya’ya gelen eşler 2 yıl sonra Çalışma Hakkı (Arbeitsberechtigung) alabiliyorlardı. Yeni yasaya göre, buarada bulunan eşin çalışma izni statüsü gelecek eş için de hemen geçerli olacaktır. Yani gelen eş de, buradakinin çalışma hakkı olması durumunda, hemen sınırsız ve süresiz çalışma iznine kavuşacaktır.
5) Uyumun Desteklenmesi
Yasanın 43, 44 ve 45. maddeleri bu konuyu düzenlemektedir. Almanya’ya geleceklerin iki bölümden oluşacak Almanca kursuna (alt ve üst düzey) ve kültür, tarih ve yasal düzenle ilgili bir kursa katılmaları öngörülmektedir. Bu kursların süreleri yasada yer almamakla birlikte, Almanca kursunun 2x300 saat=600 saat, diğer kursun da (toplumsal bilgi) 30 saat olması söz konusu olabilecektir. Kursa katılanlar, ekonomik durumlarına göre kurs ücretlerinin bir bölümünü üstlenmeleri söz konusudurr (gündemde tartışılmakta olan en üst miktar 485 Euro’dur).
a) Kursa katılma hakkı: Kurslara katılma hakkına Almanya’ya çalışma amacıyla gelenler, aile birleşimiyle giriş yapanlar, insancıl nedenlerle gelecek olanlar sahiptir.
b) Kursa katılma zorunluluğu: Kursa katılma hakkı olanlar, aynı zamanda kursa katılmak zorundadırlar. Basit Almanca bilgisine sahip olanların kursa katılmaları zorunlu değildir, ancak isterlerse ve yer varsa kurslara katılabilirler. Kursa katılma zorunluluğu, benzer bir kursa katıldığını belgeleyenler ve Almanya’da bir meslek eğitimi yapanlar için de yoktur.
c) Kursa katılma zorunluluğu Yabancılar Dairesi tarafından saptanacaktır. Berlin’de Almanca bilgisinin yeterliliğinin Halk Yüksek Okullarınca (VHS) saptanması söz konusudur.
d) Katılma zorunluluğu olanların, kurslara katılmaması durumunda oturma izninin uzatılması sırasında bu konu dile getirilecek ve oturma izninin uzatılmasında sorun yaratabilecektir.
e) Kursa katılan bir kişi Alman vatandaşlığına geçmek istediğinde gerekli ikamet süresi 8 yıl yerine 7 yıl olacaktır.
6) Üniversite Öğrencileri (Madde 16)
Yasada yeni olan, Almanya’ya öğrenim amacıyla gelen üniversite öğrencilerinin öğrenimlerinin bitiminde Almanya’da iş buldukları takdirde kalabilmelerinin olanaklı kılınmasıdır. Buna göre, öğrenim bittikten sonra iş arama amacıyla oturma izninin bir yıl uzatılması söz konusu olacaktır.
Kaynak: TBB - Berlin Brandenburg Türkiye Toplumu Nisan 2002 Tarihli Açıklaması (TBB, Weichselstr. 66, 12043 Berlin ( 030 – 624 31 20 / 623 26 24)
Portal 
Konu: Yeni Göc Yasasinda Önemli degisiklik 
Çarş. Tem. 02, 2008 5:49 pm