Kuzey Kafkasya Türkleri

Konu: Kuzey Kafkasya Türkleri Ptsi Tem. 07, 2008 6:22 pm

Kuzey Kafkasya Türkleri

Kafkasya nüfus kompozisyonunu; Abhazlar, Adigey-Kabardey, Karaçay-Malkar, Osetler, Çeçen-İnguş, Dağıstanlılar oluşturmaktadırlar. Tarih öncesi Anadolu-Kafkasya Kültür İlişkileri üzerinde çalışanlar M.Ö.3 .bin yılının ikinci yarısına ait olduğu tespit edilen Maykop medeniyetinin Anadolu ve Mezopotamya medeniyetleri ile sıkı bir ilişki içinde olduğu kanaatindedirler. Diğer taraftan M.Ö.1700 yılında Orta Asya'da ortaya çıkan Andronova kültürüne mensup kuzey bozkırlarından Kafkasya'ya girerek Kafkasya'nın sosyo-kültürel yapısında etkili olmaya başlamışlardır.

Merhum B.Ögel hocamız Andronova kültürüne dair bilgi verirken M.Ö. 1700 tarihli Orta Asya'daki bu göçebe savaşçı kavim kültürünün sahiplerinin Türk kavminin, proto tipi olduklarını belirtir. Kafkasya'ya bu kültürü proto-Türk kavimlerinden Kimmeçler ve İskitler sokmuşlardı. Kaban, Kolhidik, Srubna kültürleri Kimmer ve Pre-İskitlerin ürünüdürler. Kafkasya'daki Yunan-Roma kalani döneminden sonra Kafkasya'da Hunlar ve Bulgarları görüyoruz. Alanlarda Miladın ilk yıllarında Orta Asya'dan gelerek Kuzey Kafkasya'da Aşağı Kuban boylarına yerleştiler.Hazarlar ise, 400 yıl hüküm süren bir Türk devleti olup Batı Göktürk Devletinin devamı niteliğinde idi. Bölgede Hazar Türklerini Kıpçak Türklerinin hakimiyeti izlemiştir.

Kafkasya'nın doğu kesimini oluşturan Dağıstan'da farklı diller konuşan çeşitli etnik gruplar yaşamaktadır. Bunlar, Lezgiler, Dargılar, Laklar (Gazi-Kumuklar),Avarlar, Kumuklardı. Ufuk Tavkul Doktora tezinde Karaçay-Malkar'da Adigeler'de Çeçen-İnguş ve Dağıstan'da Eski inançları geniş bir literatür tarayarak yansıtmaktadır. Şüphesiz bu bölgelerde an çalışması olarak da halk inançları derlenilmiştir. Biz daha ziyade bizim teorimize uygun bizim metodumuzla yapılan çalışmalarının yeni ufuklar açacağı kanaatindeyiz. Bu arada biz Dağıstan'dan Kumuk, Avar Tabasaran'ların halk inançlarına dair derlemeler yapmaya çalıştık.

Dağıstan; Kafkasya'nın Kuzeydoğu kısmında 41°15'-45°8' kuzey meridyeni ile 44° 33'- 48° 35' doğu paralelleri arasında yerli memlekettir. 1918- 1920 yıllarında müstakil Dağıstan ve Kuzey Kafkasya Müttehit Cumhuriyetinin doğusunu teşkil etmekteydi. 1921 yılından sonra Rusya'ya dahil muhtar bir Cumhuriyet haline gelmiştir. Dağıstan'ın Kuzeyinde Kalmuk Ülkesi, Doğusunda Hazar Denizi, Güneyinde Azerbaycan Güneybatında Gürcistan, batısında ve Kuzeybatısında vardır. Yüzölçümü 57.300 km² ve nüfusu 1992 yılı itibariyle 1 .978.000 dır. XVII.yy.da Dağıstan halkına Dağ Tatarları denilmekteydi. XIII. asırdan sonra İskit göçebe topluluklarının bu yöreye tesir ettikleri bilinmektedir. V.yy.da bu bölgede Hıristiyanlık ve Soranilerin resmi dinî olan birlikte yayılmıştır